MIMBERA – PRIPREMA ZA MEKTEB

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ. صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده. ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين، رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون ...:

قال الله تعالى فى كتابه الكريم :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ ۚ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ [٦٤:١٥]
صدق الله العظيم

U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog! 

      Neka je hvala Uzvišenom Allahu. Njega dozivamo u dovama onda kada nam je teško, ali i u dobru ime Njegovo spominjimo. Neka je Allahov blagoslov, mir i spas na Poslanika a.s., salavate i selame donosimo na njega, njegovu porodicu, vjerne ashabe i sve pripadnike ummeta Muhammeda a.s.
Svjedočimo da je samo Allah Bog i da drugog Boga osim Njega nema.
Svjedočimo da je Muhammed a.s. Allahov rob i Njegov Poslanik.

   Dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 10. zu-l-ka'de 1435. ili 05. septembar 2014. godine. Ovo je 44. hutba u novoj godini.

     Prošli petak govorismo o temi, mektebu u susret, a danas ćemo o pripremama za mekteb.

     Postoji  puno ni’meta i blagodati sa kojima nas je Uzvišeni Allah počastio i obdario, jedna je posebna i zato jeste veliko iskušenje. Djeca su velika radost ali i velika bol, a u konačnici naše veliko iskušenje. Kur’an ističe ovu činjenicu: “Imanja vaša i djeca vaša samo su iskušenje, a u Allaha je nagrada velika.“ (Et-Tegabun,14-15)

     Draga moja braćo, počinje još jedna godina u kojoj će mekteb biti u žiži našeg interesovanja. Roditelji su prihvatili emanet podizanja, prehranjivanja, udomljavanja svoje djece, učitelji i nastavnici opismenjavanja, a vjeroučitelji duhovnog uzdizanja i približavanja Bogu odrastajućih generacija djece i omladine. Od toga kakav će prirast izaći, ovisi od svih karika u lancu odgajanja. Naše je da radimo u granicama sposobnosti, a Allah upućuje na pravi put, a On, Uzvišeni i sveznajući veli:

    ,,On daruje znanje onome kome On hoće, a onaj kome je znanje darovano - darovan je blagom neizmjernim. A shvatiti mogu samo oni koji su razumom obdareni."  El-Bekare, 269.

     Pripreme za početak mekteba!

   Znajmo da prije početka vjeronauke sve karike u lancu odgovornosti islamske zajednice moraju biti u mobilnom stanju. Muallimi i džamijski odbori su izvršni organi od čijeg rada ili nerada se vide ili ne vide rezultati u mektebu.  Zato je važno da oni zajednički u džematu odrade pozitivnu atmosferu. Imam će obići zadnjeg džematliju koji ima dijete za mekteba. Odaslaće  pisane informacije o danu i satnici upisa djece putem papirnih  pisama, elektronskih ili sms poruka. Učionica i mekteb će se obnoviti, okrečiti ili ofarbati živim i toplim bojama da se tamo djeca lijepo osjećaju. Imam će povesti računa o tome da učionica ima puno svjetla, da je čista, namirisana i prijatna pri svakom susretu polaznika sa džamijom. Ako je moguće neka klupe i stolice budu udobne, učionica dobro zagrijana, a posebno u zimskom vremenu. Imami neka se potrude da nabave pomagala u nastavi kao što su grafoskopi ili projektori za prikazivanje vjeronaučnog sadržaja na platnu ili zidu. Ako je u  mogućnosti putem donatora neka učionicu opremi bar sa jednim stacionarnim ili prenosnim kompjuterom sa popratnim vjeronaučnim programima.  Imami će održati seriju tematskih hutbi na početku svake godine  o  važnosti i potrebi pohađanja mekteba. Posebno neka pripreme usmeni izvještaj o mektepskoj nastavi protekle godine / broj djece, redovnost, uspjesi ... ) oformiti  tim za mali nogomet i raditi na popularizaciji mektepske lige, te organiziranju takmičenja sa susjednim mektebima. Za popularizaciju mekteba i mektepske nastave, imam će koristiti svaku priliku, a naročito tematske programe za mevlude, hatme, večeri Kur'ana, mukabele i slično.

     Vjeroučiteljima treba pomoć!

  Glavni pomagači muallimu treba da budu: predsjednik Odbora, mutevelija i džamijski Odbor.  Oni muallimu trebaju dati svaki vid podrške i obezbijediti mu adekvatne uslove rada. Tu spada briga o opremljenosti učionice te  kupovina dnevnika za detaljnu evidenciju o prisustvu i napredovanju mektepskih polaznika. Imamu-vjeroučitelju bi od velike pomoći mogli biti i starije mekteblije, učenici koji nekoliko godina idu u mekteb i puno imaju usvojenog znanja. Pomoć muallimu mogla bi doći i od savjesnih džematlija koji bi obilazili džemat i pozivali nove, potencijalne polaznike na vjeronauku. Moglo bi se formirati i roditeljsko vijeće od dva-tri roditelja koji bi bili veza između vjeroučitelja i roditelja, polaznika mekteba. Roditeljsko vijeće bi imalo zadatak da bar jedan njegov član dežura za vrijeme vjeronauke i time pomaže imamu i učenicima, te  od prikupljenih dobrovoljnih priloga kupuje i pripravlja paketiće za Bajrame i aktivno učestvuje u toku mektepskog  izleta.

    Naša realnost

   U našoj Bosni i širem okruženju naići ćemo na neobjašnjivo ponašanje članova džematskih odbora koji izgrade džamiju od nekoliko stotina hiljada maraka, podignu minaret od više desetina metara, postave lustere vrijednosti na hiljade maraka, itd., ali kada dođe na red uređenje mekteba, u koji idu i njihova djeca, kao da govorite gluhima ili namigujete slijepima. Isprazni pogledi, izlizana retorika, providna pravdanja o nemogućnosti i prečim poslovima, su uglavnom slika džematskog odbora na kome imam tretira pitanje uređenja, opremanja i pomaganja mekteba. Ne zaboravimo, haznama džemata ne upravljaju imami, nego ih najčešće samo pune, a traže odobrenja da im se udijeli koja para i za mekteb. Kada se pak i nađe način da se uredi mekteb, počinju primjedbe o kvaliteti stolova i stolica, mjestu mapa i propagandnog materijala, brizi za uništenje inventara i nemiru polaznika, neugrijanosti učionice, pa do provjera i rasprava o kvalitetu nastave. Muallim sve to podnosi, najčešće bez mogućnoti za repliku, jer može navući srdžbu svojih džematlija, a ujedno sebe dovoditi u neprilike koje mu nisu potrebne.

   Šta je ustvari odgoj i poučavanje?

   Odgoj i poučavanje u vjeri idu zajedno i nerazdvojni su. Znanje samo po sebi nije dovoljno, jer ga nužno treba da prati primjena. Nemoguće je nešto kvalitetno i korisno raditi bez odgovarajuceg znanja i poznavanja onoga što se želi. Ta dva elementa su neodvojiva u procesu islamske edukacije svakog muslimana pojedinačno. To znači da porodica i muallim moraju ujediniti i sinhronizirati sve svoje znanje, umijeće, volju i snagu da bi jedno mlado biće podučili i odgojili. Pravi rezultati će izostati ako zakaže porodica ili muallim.

Uloga imama-muallima je veoma delikatna, teška i odgovorna, ali zato zahvalna i časna, kao što veli Muhammed a.s.: “ Podučavajte i olakšavajte! “ Posebno je danas odgovorno i značajno našu djecu podučiti islamu; načinu i ljepoti islamskog življenja, oplemeniti ih islamskim istinama, jer im se vrlo često nude sasvim oprečna stanovištva od onih koja zastupa naša vjera islam.

Najbolji muallim i vjeroučitelj bio je Muhammed a.s.,  evo njegovih riječi; “ Roditelji su obavezni prema djetetu: Da mu dadnu lijepo islamsko ime, da ga lijepo odgoje, da ga pouče pismenosti i da ga poduče obavljanju islamskih dužnosti “. “ Kada dijete počne raspoznavati koja mu je desna, a koja lijeva ruka, počnite ga privikavati da klanja namaz.

  Kako pridobiti djecu na vjeronauku i kako ih zadržati u mektebu?

  Ovo pitanje treba da postavi sebi svaki imam-muallim i Odbor  islamske zajednice.

   Svi pedagozi se slažu u jednom; da se djeca mogu pridobiti za školu i  mekteb jedino velikom ljubavlju prema djeci. Ko zna da pridobije dječiju naklonost s ljubavlju, taj če sigurno i uspjeti kod djece. Za ilustraciju mogu navesti primjer jednog direktora osnovne škole koji je svakog jutra na ulaznim vratima škole dočekuje svoje đake i svakome se obrati sa ponekom riječju i svima podari osmijeh na licu. Imami-muallimi moraju imati veliku sposobnost za izvođenje vjeronauke. Moraju biti pravi stručnjaci i inovatori, pedagozi, metodičari i psiholozi, da bi poznavali dječiju dušu, njihove skolonosti i sposobnosti.

    Muallimi su dužni da se solidno pripreme za svaki sa(ha)t vjeronauke i to po ustaljenom metodičkom postupku u organizaciji sata, izboru  metoda, didaktičkih principa i nastavnih sredstava.

     U radu muallima bitnu ulogu ima entuzijam i motivacija za rad koji proilaze iz njegove opredijeljenosti pozivu koji je i Muhammed a.s. sa velikom ljubavlju obavljao. Važna karika uspjeha  muallima leži u njegovoj disciplini u redovnom održavanju vjeronauke u zakazano vrijeme.

  Znano je da bi optimalni rezultati trebali proizaći iz optimalnih uslova, koji opet proizilaze iz opremljenosti učionica, dobrih programa, motiviranosti učenika i učitelja i drugih popratnih faktora.

  Zato kažem, i pored silnih vjeronaučnih simpozija, pravljenja nastavnih, vjeronaučnih programa, izdavanju knjiga i brošura, korištenja audio i vizualnih pomagala, kompjutera, softwera, nemamo onu vjeronauku koju očekujemo i priželjkujemo. Dobrih muallima i vjeroučitelja i uspješnih mekteba ima ali većina mekteba čeka svoje rezultate, svoje hatme, svoje uspjehe na takmičenjima, svoju promociju.

    Hoću kazati, moramo opremiti učionice najsavremenije što se da, motivirati i nagraditi vjeroučitelje i učenike a onda od njih tražiti znanje i rezultate. Za dobre rezultate trebaju dobri muallimi koji će provesti cijele dane u mektebu, koji će se cijelim bićem založiti i ukurbaniti. Muallimi neće raditi samo subotom i nedjeljom po sat, dva ili tri, već će raditi i radnim danima. Oni će podijeliti djecu po grupama, pri tom osmišljavati, razmišljati i sikirati se kako da privuku djecu, kako da ih zadrže u mektebu a da pri tom osjećaju slast i ponos sa onim čime se bave. Pri tom cijelom svom žrtvovanju, Muallime moraju poštovati, podupirati i štititi džamijski odbori sa mutevelijom na čelu. Ako toga nema, džaba programi, džaba opremljene prazne učionice i džaba sve ostalo, od takve vjeronauke i mekteba neće biti ništa. 

  Na kraju, o mektebu mi imami i vjeroučitelji najviše brinemo, za njega smo odgovorni, a preko njega nam je povjerena najljepša uloga na ovom svijetu, uloga muallima, koju je u svojoj poslaničkoj misiji isticao i sam Poslanik a.s.."   Poslan sam kao muallim."

    Dova

    Allaha molim da naše danas bude bolje od našeg juče, a naše sutra bude bolje od našeg danas. Gospodaru naš, daj nam dobro i ovog i onog svijeta i budi nam Milostiv na Danu sudnjem. Amin, ja Rabbel-alemin!

     Milostivi Allahu, podari nam poštovanje prema našim džamijama i onima koji nas vode na pravi put. Učini da volimo džamiju pa da se radujemo petku i džumi namazu u njemu. Ne daj da zaboravljamo svoju islamsku zajednicu. Amin!

ألا إن أحسن الكلام و أبلغ النظام. كلام الله الملك العزيز العلام. كما قال الله تبارك و تعالي في نظم الكلام: و إذا قريئ القرآن فاستمعوا و أنصتوا لعلكم ترحمون.

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم: إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ.

[جلوس]

بارك الله لنا و لكم و لسائر المؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات يرحمتك يا أرحم الرحمين

الخطبة الثانية

الحمد لله حمد الكاملين. و الصلاة و السلام علي رسولنا محمد و آله و صحبه أجمعين. تعظيما لنبيه و تكريما لفخامة شأن شرف صفيه. فقال عز و جل من قائل مخبرا و آمرا: إن الله و ملائكته يصلون علي النبي, يا أيها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.

اللهم صلي علي محمد و علي آل محمد, كما صليت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد, كما باركت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم أصلح أحوالنا, و أحسن أعمالنا, و بلّغْنا مما يرضيك آمالنا, و ولِّ اُمورنا خيارنا, و لا تولَّ اُمورنا شرارنا, و لا تؤاخذنا بما فعل السفهاء منّا, و كن لنا و لا تكن علينا. اللهم اجعل هذا البلدآمنا, مؤمنا, مطمئنّا و سائر البلاد المسلمين برحمتك يا أرحم الرحمين.

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون. صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul Buhari, Vjeronauka u praksi i traganje za najboljim metodama u nastavi, Nijaz Salkić,Mekteb naš emanet, Vehid Arnaut.

Nijaz Salkić